كرونا، بهترين فرصت براي اصلاح عادت‌هاي غلط
سعيد درويشي
شنبه سيزدهم شهريور براي تعمير گوشي موبايلم به يكي از مراكز معروف موبايل تهران رفتم. صبح براي تحويل دادن گوشي و بعدازظهر براي گرفتن گوشي در آن مركز بودم و چيزي كه جلب نظر مي‌كرد بي‌توجهي فروشندگان و مشتريان نسبت به رعايت فاصله‌گذاري اجتماعي بود. بعضي جوانان هم در آن شلوغي پاساژ با شجاعت تمام ماسك نزده بودند؛ زير نظر گرفتن افرادي كه در آنجا بودند هم تاسف‌انگيز بود و هم تامل‌انگيز. بي‌توجهي افراد حاضر در آنجا به رعايت فاصله و استفاده نكردن برخي از آنها از ماسك در حالي داشت اتفاق مي‌افتاد كه همه مي‌دانند حتي تزريق دو دوز واكسن نيز ايمن شدن برابر كرونا را تضمين نمي‌كند و بعضي‌ها پس از تزريق دو دوز واكسن نيز به ويروس كرونا مبتلا شده‌اند. افراد حاضر در آن پاساژ يك نمونه احتمالي از جامعه آماري مردمي هستند كه در دو سال گذشته نشان داده‌اند سماجت عجيبي در ترك نكردن عادت‌هاي اشتباه خود دارند. ايران يكي از ده‌ها كشوري است كه مردم آن معمولا در فرهنگ مشكل داشته‌اند. شناخت فرهنگ افراد يك جامعه كار سختي نيست. با كمي دقت در آمار ثبت شكايت در دادسراها، آمار تخلفات و تصادفات رانندگي، نسبت آمار طلاق به ازدواج، رفتار مردم در زمان بحران‌هايي مانند زلزله، تخلف در ساخت و سازها و... مي‌توانيم بفهميم كه مردم يك كشور چگونه فكر مي‌كنند، چگونه زندگي مي‌كنند و نمره فرهنگ آنها چند است. براي فرهنگ هم تعريف‌هاي مختلفي وجود دارد كه «راه و روش زندگي افراد» حرف مشترك همه اين تعريف‌هاست. روش زندگي ما ايراني‌ها متاسفانه در ايام كرونا تغييري نكرده است. ما همان راهي را مي‌رويم كه پيش از كرونا مي‌رفتيم. همان سفرها، همان ميهماني‌ها، همان شور احساسات در روابط ميان فردي، همان عروسي‌ها و همان عزاداري‌ها.
اين يادداشت قصد ندارد سياست‌هاي غلط مسوولان را در خصوص كرونا انكار كند، بلكه قصد دارد روي ديگر سكه را هم نشان دهد. بايد قبول كرد كه مسوولان جامعه متناسب با فرهنگ مردم رفتار مي‌كنند. به فرموده پيامبر اعظم اسلام حضرت محمد(ص)، «هر قومي شايسته حكومتي است كه دارد.» بنابراين اگر بگوييم در دوران كرونا رابطه معناداري بين رفتارهاي غلط مردم و بي‌كفايتي مسوولان وجود دارد، فرضيه درستي طرح كرده‌ايم.
در بحران كرونا، مردم بايد با رفتارهاي درست، مسوولان را شرمنده مي‌كردند، اما متاسفانه با بي‌تفاوتي به خطرات كرونا و رعايت نكردن پروتكل‌ها، باعث شدند مسوولان از رفتار غلط مردم به نفع خودشان بهره‌برداري كنند و تاخير در واردات واكسن، برنامه‌هاي اشتباه در ساعات كار ادارات، تعطيلي‌هاي بي‌فايده كشور، گراني يا بي‌كيفيت بودن لوازم بهداشتي مخصوص كرونا، ورشكستگي برخي مشاغل و... در پشت رعايت نكردن پروتكل‌ها پنهان شد.
كرونا بهترين فرصت براي مردم كشورمان جهت اصلاح عادت‌هاي غلط است، اما مي‌بينيم كه مسوولان از آب گِل‌آلود كرونا براي خودشان ماهي گرفته‌اند و اين مردم هستند كه خيلي چيزها را در دوران كرونا از دست دادند؛ از شغل و درآمد تا عزيزترين اعضاي خانواده و دوستان. كمي تغيير در فرهنگ اجتماعي ايرانيان ضروري است.